ΤΡΑΓΩΔΙΑ
Η ωραιότερη απόδοση για να κατανοήσουμε την σημασία της τραγωδίας ευρίσκεται στην Ποιητική του Αριστοτέλους.
Έστιν ούν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω, χωρίς εκάστου των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ου δι απαγγελίας, δι ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν. λέγω δε ηδυσμένον μεν λόγον τον έχοντα ρυθμόν και αρμονίαν και μέλος, το δε χωρίς τοις είδεσι το διά μέτρων ένια μόνον παραίνεσθαι και πάλιν έτερα δια μέλους…
Τραγωδία λοιπόν είναι η μίμησις πράξεως σοβαράς και τελείας (καθ’ εαυτήν) η οποία έχει (αρκετόν) μέγεθος, δια λόγου ηδυσμένου με χωριστά έκαστον είδος (ηδύσματος) εις τα (διάφορα) αυτής μέρη και διεξαγομένη δια δράσεως και ουχί δι΄απαγγελίας, επιτυγχάνουσα δια του ελέου και του φόβου (που διεγείρει) την κάθαρσιν των τοιούτων (οικτρών και φοβερών) παθημάτων. Εννοώ δε ηδυσμένον λόγον τον έχοντα ρυθμόν και αρμονίαν και μέλος το δε χωριστά δι΄ εκάστου είδους εννοώ, ότι τινά μόνον δια μέτρων διεξάγονται και πάλιν άλλα δια μέλους.
Η τραγωδία λοιπόν είναι μίμησις δηλαδή η δια των αισθητών μέσων αναπαράστασις μιας πραγματικότητος, το έργον δε της μιμήσεως ,εκτελεί ο μιμούμενος άλλοτε δι’ οργάνων, όπως π.χ. ο ζωγράφος και άλλοτε δι’ εαυτού του όπως ο ηθοποιός.
Ο Δημιουργός εποίησεν τον αισθητόν κόσμον ως μίμησιν του Νοητού..
Ο ψευδής λόγος είναι μίμημα του ψεύδους της ψυχής.
Οι διάφορες μορφές της πολιτείας του Πλάτωνος είναι μιμήματα των μερών της ψυχής.
Αυτά είναι μερικά παραδείγματα που τα συναντάμε μελετώντας το έργον του Πλάτωνος για την κατανόηση της μιμήσεως.
Η τραγωδία μιμείται πράξεις σοβαρές και τέλειες με ορισμένον μέγεθος δηλ. έχει αρχή μέση και τέλος. Χρησιμοποιεί ηδυσμένον λόγον (νόστιμον, ευχάριστον, γλυκόν) .
Ηδύσματα είναι η μουσική,ο ρυθμός, τα φραστικά στολίδια ..
Ο ηδυσμένος λόγος χωρίζεται σε δύο μέρη :
α) στο Μέλος και
β) στον Ρυθμό
Μέλος είναι η αρμονία δηλ. η μουσική συνδυασμένη με λόγια.
Το μέτρον (ρυθμός) συναντάται κυρίως στον διάλογον, την δε μουσική στα χορικά ή στα από σκηνής άσματα.
Τα μέρη κάθε τραγωδίας είναι έξι:
α) Μύθος πού στην ουσία είναι ένα όλον αποτελούμενον φυσικά από μέρη δηλ. από γεγονότα τα οποία μας δίνουν και την πλοκή του έργου, την υπόθεσιν. Είναι η ψυχή της τραγωδίας.
β) Τα ήθη αποτελούν την βάση των πράξεων διότι προσδιορίζουν την ποιότητα αυτών αλλά τελικός σκοπός είναι η πράξις. Όπως ακριβώς και στο δράμα ο ποιητής δεν παρουσιάζει τους ήρωες του για να δείξει απλώς τον χαρακτήρα τους αλλά αντιθέτως παρουσιάζει τους χαρακτήρες για να εξηγήσει καλύτερα τις πράξεις τους και να τις καταστήσει πιστευτές. Κατ’ ουσίαν είναι οι διακριτικές ιδιότητες των ηρώων.
γ) Λέξις ονόματα έλεγαν τότε τις λέξεις ,εδώ σημαίνει την σύνθεσιν των στίχων δια των οποίων εκτελούν την μίμησιν και εκφράζουν διάφορους στοχασμούς
δ) Η διάνοια είναι οι λόγοι δια των οποίων αποδεικνύουν ότι κάτι υπάρχει ή δεν υπάρχει ή εκφράζουν γενικές σκέψεις. Ειδικότερα να δύναται το πρόσωπον να λέγει όσα δύναται να λεχθούν και όσα αρμόζουν στην περίστασιν.
Επίσης η διάνοια περιλαμβάνει:
1) την επιχειρηματολογία δια της οποίας κάθε ένα από τα πρόσωπα δικαιολογεί την άποψη του και
2) την έκφραση γενικών σκέψεων με αφορμή όμως το συγκεκριμένο περιστατικό χωρίς να έχουν χαρακτήρα αγωνιστικό ή να προσπαθούν να πείσουν τους θεατές αναφέρονται απλώς σε γενικότερα προβλήματα.
ε) Η όψις το θέαμα, είναι μεν ψυχαγωγικόν αλλά ατεχνότατον διότι είναι άσχετον προς την ποιητικήν τέχνην. Ο Αριστοτέλης δεν παραγνωρίζει την επίδραση που έχει στους θεατές αλλά δεν την αναλύει περισσότερο. Η τραγωδία ολοκληρώνεται δια της θεατρικής παραστάσεως δηλ. δια της όψεως.΄Ομως μας λέει ότι η δύναμις της τραγωδίας υπάρχει και χωρίς την παράσταση και τους υποκριτές και θεωρεί σπουδαιότατη την τέχνη του σκευοποιού του κατασκευαστού της σκευής των υποκριτών,των ενδυμάτων, των προσωπείων και όλων των άλλων απαραιτήτων στοιχείων.
στ) Μελοποιία το μέγιστο των ηδυσμάτων αλλά δεν σημαίνει βέβαια ότι είναι και απαραίτητον .
ΜΕΛΙΡΡΥΤΗ-ΣΕΜΕΛΗ ΝΤΙΜΟΥ
Απόσπασμα από την
Ποιητική του Αριστοτέλους
V1-4,1449b-VI18-1450b
Kείμενα και ερμηνεία
Ι. Συκουτρής βιβλιοπωλείο Εστία
FacebookTwitterGoogle+Copy LinkShare
Έστιν ούν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω, χωρίς εκάστου των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ου δι απαγγελίας, δι ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν. λέγω δε ηδυσμένον μεν λόγον τον έχοντα ρυθμόν και αρμονίαν και μέλος, το δε χωρίς τοις είδεσι το διά μέτρων ένια μόνον παραίνεσθαι και πάλιν έτερα δια μέλους…
Τραγωδία λοιπόν είναι η μίμησις πράξεως σοβαράς και τελείας (καθ’ εαυτήν) η οποία έχει (αρκετόν) μέγεθος, δια λόγου ηδυσμένου με χωριστά έκαστον είδος (ηδύσματος) εις τα (διάφορα) αυτής μέρη και διεξαγομένη δια δράσεως και ουχί δι΄απαγγελίας, επιτυγχάνουσα δια του ελέου και του φόβου (που διεγείρει) την κάθαρσιν των τοιούτων (οικτρών και φοβερών) παθημάτων. Εννοώ δε ηδυσμένον λόγον τον έχοντα ρυθμόν και αρμονίαν και μέλος το δε χωριστά δι΄ εκάστου είδους εννοώ, ότι τινά μόνον δια μέτρων διεξάγονται και πάλιν άλλα δια μέλους.
Η τραγωδία λοιπόν είναι μίμησις δηλαδή η δια των αισθητών μέσων αναπαράστασις μιας πραγματικότητος, το έργον δε της μιμήσεως ,εκτελεί ο μιμούμενος άλλοτε δι’ οργάνων, όπως π.χ. ο ζωγράφος και άλλοτε δι’ εαυτού του όπως ο ηθοποιός.
Ο Δημιουργός εποίησεν τον αισθητόν κόσμον ως μίμησιν του Νοητού..
Ο ψευδής λόγος είναι μίμημα του ψεύδους της ψυχής.
Οι διάφορες μορφές της πολιτείας του Πλάτωνος είναι μιμήματα των μερών της ψυχής.
Αυτά είναι μερικά παραδείγματα που τα συναντάμε μελετώντας το έργον του Πλάτωνος για την κατανόηση της μιμήσεως.
Η τραγωδία μιμείται πράξεις σοβαρές και τέλειες με ορισμένον μέγεθος δηλ. έχει αρχή μέση και τέλος. Χρησιμοποιεί ηδυσμένον λόγον (νόστιμον, ευχάριστον, γλυκόν) .
Ηδύσματα είναι η μουσική,ο ρυθμός, τα φραστικά στολίδια ..
Ο ηδυσμένος λόγος χωρίζεται σε δύο μέρη :
α) στο Μέλος και
β) στον Ρυθμό
Μέλος είναι η αρμονία δηλ. η μουσική συνδυασμένη με λόγια.
Το μέτρον (ρυθμός) συναντάται κυρίως στον διάλογον, την δε μουσική στα χορικά ή στα από σκηνής άσματα.
Τα μέρη κάθε τραγωδίας είναι έξι:
α) Μύθος πού στην ουσία είναι ένα όλον αποτελούμενον φυσικά από μέρη δηλ. από γεγονότα τα οποία μας δίνουν και την πλοκή του έργου, την υπόθεσιν. Είναι η ψυχή της τραγωδίας.
β) Τα ήθη αποτελούν την βάση των πράξεων διότι προσδιορίζουν την ποιότητα αυτών αλλά τελικός σκοπός είναι η πράξις. Όπως ακριβώς και στο δράμα ο ποιητής δεν παρουσιάζει τους ήρωες του για να δείξει απλώς τον χαρακτήρα τους αλλά αντιθέτως παρουσιάζει τους χαρακτήρες για να εξηγήσει καλύτερα τις πράξεις τους και να τις καταστήσει πιστευτές. Κατ’ ουσίαν είναι οι διακριτικές ιδιότητες των ηρώων.
γ) Λέξις ονόματα έλεγαν τότε τις λέξεις ,εδώ σημαίνει την σύνθεσιν των στίχων δια των οποίων εκτελούν την μίμησιν και εκφράζουν διάφορους στοχασμούς
δ) Η διάνοια είναι οι λόγοι δια των οποίων αποδεικνύουν ότι κάτι υπάρχει ή δεν υπάρχει ή εκφράζουν γενικές σκέψεις. Ειδικότερα να δύναται το πρόσωπον να λέγει όσα δύναται να λεχθούν και όσα αρμόζουν στην περίστασιν.
Επίσης η διάνοια περιλαμβάνει:
1) την επιχειρηματολογία δια της οποίας κάθε ένα από τα πρόσωπα δικαιολογεί την άποψη του και
2) την έκφραση γενικών σκέψεων με αφορμή όμως το συγκεκριμένο περιστατικό χωρίς να έχουν χαρακτήρα αγωνιστικό ή να προσπαθούν να πείσουν τους θεατές αναφέρονται απλώς σε γενικότερα προβλήματα.
ε) Η όψις το θέαμα, είναι μεν ψυχαγωγικόν αλλά ατεχνότατον διότι είναι άσχετον προς την ποιητικήν τέχνην. Ο Αριστοτέλης δεν παραγνωρίζει την επίδραση που έχει στους θεατές αλλά δεν την αναλύει περισσότερο. Η τραγωδία ολοκληρώνεται δια της θεατρικής παραστάσεως δηλ. δια της όψεως.΄Ομως μας λέει ότι η δύναμις της τραγωδίας υπάρχει και χωρίς την παράσταση και τους υποκριτές και θεωρεί σπουδαιότατη την τέχνη του σκευοποιού του κατασκευαστού της σκευής των υποκριτών,των ενδυμάτων, των προσωπείων και όλων των άλλων απαραιτήτων στοιχείων.
στ) Μελοποιία το μέγιστο των ηδυσμάτων αλλά δεν σημαίνει βέβαια ότι είναι και απαραίτητον .
ΜΕΛΙΡΡΥΤΗ-ΣΕΜΕΛΗ ΝΤΙΜΟΥ
Απόσπασμα από την
Ποιητική του Αριστοτέλους
V1-4,1449b-VI18-1450b
Kείμενα και ερμηνεία
Ι. Συκουτρής βιβλιοπωλείο Εστία
FacebookTwitterGoogle+Copy LinkShare
Πηγή: http://hellenictheology.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου