Το Κυπριακό έθιμο του Κατακλυσμού και η Κύπριδα Θεά Αφροδίτη

Το Κυπριακό έθιμο του Κατακλυσμού και η Κύπριδα Θεά Αφροδίτη

Το έθιμο του Κατακλυσμού πηγάζει από τη λατρεία της Κύπριδας Θεάς Αφροδίτης και του Άδωνη που γιόρταζαν οι αρχαίοι Κύπριοι στην Πάφο, και την Αμαθούντα, όπου υπήρχαν βωμοί της Αφροδίτης και του Άδωνη.

Η φιλόλογος και ερευνήτρια Άννα Νεοφύτου σε συνέντευξη της πρός το Κορνήλιο Χατζηκώστα της Κυπριακής εφημερίδας “Η Σημερινή”, ξεναγεί τον αναγνώστη στα νάματα της Κυπριακής λαϊκής παράδοσης τόσο για τη γιορτή του Κατακλυσμού όσο και του Ψυχοσάββατου και της Κυριακής της Πεντηκοστής, οι οποίες γιορτές έλκουν επίσης τις ρίζες τους από την αρχαία Ελληνική παράδοση και είναι σχετικές μεταξύ τους.

H Αφροδίτη της Κύπρου, μαρμάρινο άγαλμα που χρονολογείται γύρω στον 1ο αιώνα π.Χ., και αναπαριστά την Θεά Αφροδίτη γυμνή. Το άγαλμα αυτό γνωστό και ως η Αφροδίτη των Σόλων, βρέθηκε στην ομώνυμη αρχαιολογική περιοχή των Σόλων της Κύπρου [από το 1974 βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή], κατά

την διάρκεια καλλιέργειας ιδιωτικής γης. Το άγαλμα βρέθηκε χωρίς χέρια μέχρι τους ώμους, και τα κάτω μέρη των ποδιών από τα γόνατα και κάτω. Ο κατασκευαστής του είναι άγνωστος, σήμερα βρίσκεται και κοσμεί το Κυπριακό Μουσείο στη Λευκωσία, και θεωρείται σήμα κατατεθέν της Κύπρου.

 

 

Πώς έχει καθιερωθεί η γιορτή του Κατακλυσμού στην Κύπρο;.

 Η Ορθοδοξία βιώνει σήμερα την τριλογία της Πεντηκοστής με πολλή κατάνυξη και συγκίνηση. Το Ψυχοσάββατο, την Κυριακή της Πεντηκοστής ή όπως την αποκαλεί ο λαός μας “του Γονατιστού” και τέλος τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος ή του Κατακλυσμού.

Σύμφωνα με τη Χριστιανική παράδοση, όταν ο Χριστός θανατώθηκε πάνω στο Σταυρό κατήλθε μέχρις Άδου ταμείων, για να φέρει το λυτρωτικό Του μήνυμα και στους νεκρούς του άχαρου και σκοτεινού κάτω κόσμου. Λυπήθηκε τον φυλακισμένο άνθρωπο και με την Ανάσταση του απελευθέρωσε τις ψυχές από τον αραχνιασμένο κι αγέλαστο κόσμο της φθοράς, επιτρέποντας τους να κινούνται στον πάνω κόσμο, ανάμεσα στους ζωντανούς, στα ηλιόχαρα πλάσματα του Θεού. Για πενήντα μέρες είναι ελεύθερες οι ψυχές, την πεντηκοστή όμως μέρα από την Ανάσταση του Χριστού οι ψυχές ξαναγυρίζουν στη φυλακή τους, στον μαύρο και σκοτεινό κόσμο των νεκρών.

Οι αντιλήψεις αυτές μας συνδέουν με τον κόσμο του Ομήρου, στη συγκλονιστική ραψωδία Λ, όπου ο Οδυσσέας κατεβαίνει στον Άδη για να βρει το δρόμο του γυρισμού στην πατρίδα. Συγκλονισμένος συναντά τη μητέρα του, που πέθανε μέσα στα χρόνια της ατέλειωτης αναμονής του γιου της, και ακούει τα λόγια της: “Γύρεψε, παιδί μου, όσο πιο γρήγορα μπορείς το φως του ήλιου, ξαναγύρνα στον κόσμο των ζώντων…”. Κι ο Αχιλλέας ομολογεί “καλύτερα δούλος και να βλέπω το φως του ήλιου, παρά Βασιλιάς των νεκρών στον Άδη”. Αυτή η αγάπη για τη ζωή και το φως διαπερνά ολόκληρη την αρχαία Ελληνική σκέψη.

Και επηρεάζει και το Χριστιανισμό;

 Ακόμα και μετά το μπόλιασμα των ανθρώπων με το Χριστιανισμό, ο Ελληνικός κόσμος έμεινε πιστός στις αρχαίες αυτές Ελληνικές αντιλήψεις, ριζωμένες τόσο στο δημοτικό τραγούδι όσο και στη Χριστιανική Ορθόδοξη τελετουργία σε όλον τον Ορθόδοξο κόσμο. Ο αποχωρισμός γεμίζει την ψυχή με μια γλυκιά λύπη. Τα αποχαιρετιστήρια δείπνα με τα κόλλυβα ετοιμάζονται από την Παρασκευή για τις ψυχές των νεκρών τους. Οι εκκλησίες παλιά γέμιζαν με πιάτα από κόλλυβα, με ένα κερί αναμμένο, που θα ευλογούσε ο ιερέας.

Την Κυριακή της Πεντηκοστής, “του Γονατιστού” όπως τη λέμε, οι ιερείς γονυκλινείς αναπέμπουν δεήσεις για τις ψυχές των νεκρών προς τον Πατέρα και τον Υιόν, διά του Αγίου Πνεύματος, να οδηγηθούν οι ψυχές στο φως της αλήθειας, της μετάνοιας, της σωτηρίας. Όλοι, ιερείς και εκκλησίασμα, πέφτουν στα γόνατα, προσεύχονται για τους δικούς τους νεκρούς να πορευτούν στο δρόμο τον κατηφορικό προς τον σκοτεινό κόσμο, έχοντας οδηγό το Άγιο Πνεύμα, που φωτίζει και αγιάζει όλους και όλα. Τα κεριά που ανάβονται στην εκκλησία είναι το σύμβολο του Αγίου Πνεύματος, στο οποίο επαφίεται η ασφαλής πορεία του ανθρώπου. Η τελευταία μέρα της τριλογίας είναι η γιορτή του Αγίου Πνεύματος, η Σύναξη του Αγίου Πνεύματος, η οποία ονομάζεται Κατακλυσμός.

Σε όλην την Κύπρο υπάρχει η συνήθεια να κατακλύζονται, ιδιαίτερα οι νέοι και οι νέες, να εκτοξεύουν νερό ο ένας στον άλλο να φύγει κάθε κακό από κοντά τους, όπως στην Ορά της επαρχίας Λάρνακας: “Τα κοπέλια, οι κοπέλλες εγεμώνναν τες σύκλες νερόν, έλουννεν ο ένας τον άλλον. Να κατακλυστούσιν να πάει το πάσα κακόν. Εκάμναμεν πιτσικλήστρες με τα καννιά [καλάμια]“.

Ποιος είναι ο συμβολισμός της ταύτισης της γιορτής του Κατακλυσμού με τη γιορτή του Αγίου Πνεύματος;

 Στις παράλιες πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά, οι κάτοικοι ξεχύνονταν στις ακρογιαλιές παίζοντας, βουτώντας στη θάλασσα ή ρίχνοντας θαλασσινό νερό, που καθαρίζει τους ρύπους, σωματικούς και ψυχικούς. Σε πολλές περιοχές οι κάτοικοι επιβιβάζονταν σε βάρκες και ανοίγονταν στο πέλαγος με τη συνοδεία βιολιών και τραγουδιών [για παράδειγμα στο χωριό Ξυλοφάγου]. Αλλού περνούσαν τη μέρα στο ακροθαλάσσι και ύστερα επέστρεφαν στην κοντινή κωμόπολη μέσα σε ατμόσφαιρα πανηγυριού, για να καθίσουν στα καφενεία, να διασκεδάσουν με φαγητό, ποτό, χορό και τραγούδι.

Το έθιμο του Κατακλυσμού θεωρείται στη ρίζα του ειδωλολατρικό, δηλαδή πηγάζει από τη λατρεία της Θεάς Αφροδίτης και του Άδωνη που γιόρταζαν οι αρχαίοι Κύπριοι στην Πάφο, την Αμαθούντα και όπου υπήρχαν βωμοί της Αφροδίτης και του Άδωνη. Προσκυνητές κατέβαιναν από τα διάφορα χωριά της περιοχής. Τη λατρεία της θεάς συνόδευαν λουτρά καθαρμού και αθλητικοί αγώνες, τραγούδια και χοροί, ποιητικοί και μουσικοί αγώνες. Κρίνοντας από το περιεχόμενο των τελετών του Κατακλυσμού σήμερα διαπιστώνουμε την ομοιότητα με τις εκδηλώσεις της αρχαίας λατρείας της Αφροδίτης και του Άδωνη. Ο καθαρμός διά του ζώντος ύδατος σήμερα, το φως του Αγίου Πνεύματος που κατακλύζει την ψυχή του ανθρώπου.

 

 

Οι καθιερωμένες γιορτές του Κατακλυσμού στις διάφορες πόλεις της Κύπρου πόσο χρονολογούνται;

 Παρόμοιες οι τελετές στις άλλες πόλεις, στη Λάρνακα, τη Λεμεσό, την Πάφο, τη Λάμπουσα στον Καραβά, στην Αμμόχωστο [στην περιοχή Γλώσσα], την Κώμα του Γιαλού, στην Πεντάγυια, στην περιοχή Μόρφου. Από τις γύρω κοινότητες συνέρρεαν πλήθος άνθρωποι, που έρχονταν για να θαυμάσουν τους αθλητές, να θαυμάσουν τα ινδάλματά τους, που στήριζαν τη νίκη τους στην προσωπική τους αξία, την εντατική προετοιμασία, την αγάπη τους για το άθλημα και μόνο. Η σχέση του ανθρώπου με το νερό συμβολίζει μέσα από τους αιώνες την αναγέννηση της γης, τη γονιμότητα, την καρποφορία. Τα έθιμα είναι πανάρχαια στη ρίζα τους, που όμως μεταλλάχτηκαν μέσα στο πέρασμα του χρόνου με τις διαφορετικές συνθήκες ζωής, με τις καινούργιες εμπειρίες των ανθρώπων του τόπου μας.

Υπάρχουν τοπικές ιδιαιτερότητες στα έθιμα της γιορτής αυτής; Τι συμβολίζουν;.

 Τα έθιμα του Κατακλυσμού είναι μοναδικά για την Κύπρο, από τα τέλη του 19ου αιώνα μ.Χ. υπάρχει γραπτή μαρτυρία ότι οργανώνονται αγώνες στη θάλασσα καθώς και μουσικοί, χορευτικοί, ποιητικοί αγώνες και διαγωνισμοί με τσιαττιστά [ρίμες]. Οι ποιητικοί αγώνες και πάλι μας συνδέουν με τους αγώνες στην αρχαιότητα. Η κάθε περιοχή έχει τις ιδιαιτερότητές της.

Στην Κερύνεια, το πρώτο αγώνισμα ήταν ο ολισθηρός ιστός. Ένας στύλος της Ηλεκτρικής [σ.σ. της παλαιάς εταιρείας παροχής ηλεκτρισμού, σήμερα Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου-ΑΗΚ] πάνω στην ξύλινη αποβάθρα δενόταν με σχοινιά. Μέσα από μια βάρκα από κάτω άλειφαν τον ιστό με λίπος, και τον περιέχυναν με θαλασσινό νερό, για να γίνεται πολύ πιο γλιστερός. Ο διαγωνιζόμενος προσπαθούσε να περπατήσει πάνω στο κατάρτι μέχρι την άκρη του και να πιάσει μια μικρή Ελληνική σημαία και μετά να πέσει στη θάλασσα. Μόνο πολύ εξασκημένοι κολυμβητές μπορούσαν να κερδίσουν. Έπειτα ακολουθούσαν αθλήματα όπως η κωπηλασία, ιστιοπλοία, αθλητικοί αγώνες, κολύμβηση μικρών και μεγάλων αποστάσεων. Το κυνήγι της πάπιας, η εύρεση του σημαδεμένου μήλου [το μήλο μας παραπέμπει στους αγώνες ομορφιάς, στη λατρεία της Αφροδίτης], η εύρεση μιας μπουκάλας που άφηναν με τρόπο να πέσει από τη βάρκα στο βυθό.

Το βράδυ γίνονταν οι μουσικοί αγώνες, οι ποιητικοί αγώνες, οι χορευτικοί αγώνες, και οι κριτές να στέκουν προσεκτικοί να μην αδικήσουν κανέναν. Σπουδαίοι χορευτές στην Κερύνεια ο Γιαννακός από το Δίκωμο, που άφησε εποχή, ο Κυριάκος ο Ξύστρας από τον Άγιο Επίκτητο, ο Θεοχάρης Σάββα από την Κερύνεια και ο ανεπανάληπτος χορευτής του δρεπανιού Κούντουρος. Οι επιδέξιοι τσιαττιστές, ειδικοί και στο ερωτικό τραγούδι, όπως ο Μιχαήλ Πέσιογγες, ο Βασίλης Χαπέσιης, που τα ποιήματά τους, όσα διασώζονται, διατηρούν τη δροσιά και την επικαιρότητά τους.

Κάθε περιοχή έχει διαφορετικά έθιμα στη λεπτομέρειά τους, σε γενικές όμως γραμμές όλα είναι αγώνες που θα αναδείξουν τον τέλειο στο σώμα και το πνεύμα άνθρωπο, το καλόν και αγαθόν μιας εποχής γεμάτης αθωότητα, ευπρέπεια και ήθος.

Σύμφωνα με μαρτυρίες αρχαίων συγγραφέων, η Κύπρος ήταν γνωστή, κατά την αρχαιότητα, με διάφορες ονομασίες, μερικές από τις οποίες όμως μπορούν να θεωρούνται επίθετα που δόθηκαν στο νησί εξαιτίας διαφόρων χαρακτηριστικών του. Οι ονομασίες αυτές, κατ' αλφαβητική σειρά, είναι:

·         Αερία

·         Ακαμαντίς

·         Αμαθουσία

·         Ασπελία

·         Γιατνάνα ή Γιαντανάνα . Ασσυριακή ονομασία

·         Θαρσίς

·         Κεράστεια ή Κεραστία ή Κεραστιάς ή Κεραστίς

·         Κίτιον

·         Κολινία

·         Κρύπτος

·         Κύπρος

·         Μακαρία

·         Μηϊονίς

·         Σφήκεια

·         Χέθιμα

·         Χεττιείμ

Στις πιο πάνω αρχαίες ονομασίες μπορεί να προστεθεί και η ονομασία Αλασιά, που είναι σήμερα αποδεκτό ότι ήταν ονομασία ολόκληρης της Κύπρου και όχι μονάχα της αρχαιότατης πόλης στην Έγκωμη Αμμοχώστου.

Οι δύο τελευταίες ονομασίες του παρατιθέμενου καταλόγου, Χέθιμα και Χεττιείμ είναι σημιτικές. Η ονομασία Αερία προήλθε πιθανότατα από το λατινικό όνομα του χαλκού και, κατά τον Τάκιτο, αποτελούσε και επίθετο της Αφροδίτης. Η ονομασία Ακαμαντίς, που διασώζεται μέχρι σήμερα στην ονομασία της χερσονήσου του Ακάμα αποδίδεται στο όνομα του Ακάμαντος, γιου του Αθηναίου ήρωα Θησέα που αναφέρεται ότι ίδρυσε πόλη στην Κύπρο μετά τα Τρωικά. Η ονομασία Αμαθουσία προέρχεται από την πόλη Αμαθούντα όπου λατρευόταν και η Αμαθουσία Αφροδίτη. Κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια Αμαθουσία ήταν η ονομασία και της μιας από τις τέσσερις επαρχίες στις οποίες ήταν διαιρεμένο το νησί . Η ονομασία Ασπελία, που αναφέρεται από τον Πλίνιο, θεωρείται από πολλούς επιστήμονες ότι ήταν μάλλον Αμπελία, οπότε θα πρέπει να θεωρηθεί ως επίθετο του νησιού, που σημαίνει χώρος κατάφυτος από αμπέλια. Η ονομασία Θαρσίς της Παλαιάς Διαθήκης αποδίδεται από το Σύγκελλο, που αναφέρει ότι αντλεί από τον Αφρικανό, τόσο στην Κύπρο όσο και στη Ρόδο.

Η ονομασία Κεραστίς ερμηνεύεται από τους ίδιους τους αρχαίους συγγραφείς που την αναφέρουν, ότι προήλθε από το γεγονός ότι το νησί έχει πολλές προεξοχές που τις ονόμαζαν κέρατα. Η ονομασία Κίτιον προήλθε από την ομώνυμη κυπριακή πόλη. Η ονομασία Κολινία που αναφέρεται από τον Πλίνιο, που γράφει ότι άντλησε από τον Αστύνομο, και που επαναλαμβάνεται από τον Ευστάθιο, πιθανώς αποτελούσε επίθετο του νησιού, από τη λατινική λέξη collinus που σημαίνει λοφώδης, γεμάτη λόφους. Η ονομασία Κρύπτος ερμηνεύεται πάλι από αρχαίους συγγραφείς ότι προήλθε από το ότι η Κύπρος κρύβεται από τη θάλασσα. Η ονομασία Μακαρία μπορεί να θεωρηθεί ως επίθετο του νησιού. Αναφέρεται από τον Πλίνιο που γράφει ότι αντλεί από τον Ξεναγόρα, ενώ ο Κλαύδιος Πτολεμαίος αναφέρει αρχαία κυπριακή πόλη με την ονομασία αυτή, που σημαίνει ευδαιμονούσα, πλούσια σε αγαθά. Η ονομασία Μηϊονίς φαίνεται να συνδέει την Κύπρο με τη Λυδία, αφού ο Ηρόδοτος αποκαλεί Μηϊόνες τους Λυδούς, ενώ ο Ησύχιος αποκαλεί έτσι τόσο τους Λυδούς όσο και τους Κυπρίους. Η ονομασία Σφήκεια πιθανώς αποτελεί και πάλι επίθετο που μετατράπηκε σε κύριο όνομα, σημαίνει δε χώρος γεμάτος σφήκες. Παρόμοια, από αρχαίους συγγραφείς η Κύπρος χαρακτηριζόταν και ως οφιώδης ή και οφιούσα, δηλαδή γεμάτη φίδια.

Από παλαιότερους ερευνητές και μελετητές η αρχαία ονομασία Αλασία είχε θεωρηθεί ότι ανήκε σε μεγάλη μυκηναϊκή πόλη της Προϊστορικής Κύπρου, της οποίας τα ερείπια καλύπτουν μεγάλη έκταση όχι μακριά από τη θάλασσα κοντά στη σημερινή πόλη της Αμμοχώστου στην ανατολική Κύπρο. Προσεκτικότερη όμως έρευνα απέδειξε ότι με την ονομασία Αλασία ήταν γνωστή στους ανατολικούς λαούς ολόκληρη η Κύπρος και όχι μόνο μια πόλη της. Η άποψη ότι Αλασία λεγόταν ολόκληρη η Κύπρος είναι σήμερα σχεδόν καθολικά αποδεκτή.

Το Αλασία θεωρήθηκε επίθετο της Κύπρου, θηλυκού γένους, από το αρχαίο ελληνικό ουσιαστικό αλς-αλός = θάλασσα-γιαλός, δηλαδή θαλασσοφίλητη όπως και το γνωστό αρχαίο επίθετό της εναλία .

Η ονομασία Αλασία ή Αλάσια ή Άσυ ή ίσως, και Ελίσια, απαντά σε αρκετά αρχαιότατα κείμενα πολιτισμών της Ανατολής και απασχόλησε για περισσότερα από 100 χρόνια αρκετούς επιστήμονες, του προηγούμενου και του δικού μας αιώνα, το θέμα ταύτισής της προς κάποια σημερινή εποχή.

Όμως, απ' όλες τις αρχαίες ονομασίες του νησιού, επικράτησε τελικά η ονομασία Κύπρος. Με την ονομασία αυτή το νησί ήταν γνωστό στους αρχαίους Έλληνες ήδη από τα Ομηρικά χρόνια . Με την ίδια ονομασία το νησί έγινε γνωστό και σε άλλους δυτικούς λαούς. Αντίθετα, οι διάφορες ονομασίες με τις οποίες η Κύπρος ήταν γνωστή στους ανατολικούς λαούς εγκαταλείφθηκαν ήδη από την αρχαιότητα.

Διάφορες ερμηνείες δόθηκαν κατά καιρούς για την προέλευση της ονομασίας Κύπρος, μερικές ήδη από την αρχαιότητα, χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάποια αποδεκτή ερμηνεία.

Αρχαίες μυθολογικές παραδόσεις φέρουν την ονομασία Κύπρος ως προερχόμενη από το όνομα μιας κόρης ή ενός γιου του μυθικού βασιλιά του νησιού Κινύρα, που λεγόταν Κύπρος. Ο Ευστάθιος, στα Σχόλιά του εις Διονύσιον Περιηγητήν, γράφει:... Τινές δε φάσι Κύπρον κληθήναι αυτήν από Κύπρου υιού Κινύρου...

Ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος, επίσης στο έργο του Περί Θεμάτων, αντλώντας από τα βιβλία Περί Νήσων του Φιλοστέφανου και Αποικίαι Αιγυπτίων του Ίστρου του Παφίου, γράφει:... Κύπρος εκλήθη από Κύπρου της θυγατρός του Κινύρου, ή της Βύβλου και Αφροδίτης... Μια άλλη αρχαία ερμηνεία της ονομασίας Κύπρος δίνεται και πάλι από τον Ευστάθιο :... Τινές δε φάσι Κύπρον κληθήναι αυτήν...από άνθους εκεί πολλού φυομένου, κύπρου καλουμένου...

Επίσης ο Στέφανος Βυζάντιος, στη λέξη Κύπρος, δίνει και τις δύο αυτές αρχαίες ερμηνείες:... Κύπρος... εκλήθη...από Κύπρου της θυγατρός Κινύρου... ή από του φυομένου άνθους κύπρου...

Ο Βυζάντιος παραθέτει ακόμη μια ερμηνεία, ότι Κύπρος ονομάστηκε από την αρχική της ονομασία Κρύπτος, που κι αυτή προήλθε από το ότι κρύβεται από τη θάλασσα:... Αστύνομος δε φήσι Κρύπτον κεκλήσθαι δια το κρύπτεσθαι πολλάκις υπό της θαλάσσης. είτα Κύπρος... Αποδεκτή από αρκετούς νεότερους μελετητές ήταν η αρχαία ερμηνεία ότι το νησί πήρε την ονομασία Κύπρος από το φυτό κύπρος που, κατά τον Ευστάθιο, φυόταν άφθονο σ' αυτό .

Το φυτό κύπρος είναι αυτό που σήμερα λέγεται χεννά . Είναι δεντρώδης θάμνος, αυτοφυής στη Βόρειο Αφρική και την Ασία, από τα φύλλα του οποίου παράγεται βαφική ουσία, ενώ τα άνθη του είναι ευωδέστατα και από αυτά παραγόταν, κατά πάσα πιθανότητα, το κύπριον μύρον των αρχαίων.

Από άλλους μελετητές αμφισβητείται όμως η ερμηνεία αυτή, με το δικαιολογητικό ότι η χεννά δεν αυτοφυάται άφθονη στην Κύπρο κατά την αρχαιότητα, αλλά σε χώρες άλλες όπως η Περσία, η Νότια Αραβία και οι Ινδίες. Επομένως θεωρούν απίθανο ένα μεγάλο νησί όπως η Κύπρος να πήρε την ονομασία του από ένα φυτό που αυτοφυόταν σε άλλες μακρινές απ' αυτό χώρες. Στην άποψη αυτή δόθηκε η απάντηση ότι με την ονομασία Κύπρος το νησί ήταν αρχικά γνωστό στους λαούς της Δύσης, δηλαδή στους Έλληνες, ενώ στους ανατολικούς λαούς ήταν γνωστό με άλλες ονομασίες συνεπώς, ως κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου μεταξύ Ανατολής και Δύσης, το νησί ήταν εκείνο στο οποίο οι Έλληνες έμποροι έβρισκαν τη χεννά που ερχόταν από την Ανατολή και που τους ήταν γνωστή ως κύπρος.

"Πιθανότατα οι Αχαιοί έβρισκαν τη χεννά στο ωραίο νησί της Κύπρου", γράφει ο Dugand, που σημειώνει επίσης ότι η λέξη κύπρος έχει ως ρίζα της τη σημιτική kupr/Gupr.

Ο Βέλγος G. Dossin, πάλι, θεωρεί πως η ονομασία Κύπρος προέρχεται από τη σουμεριακή λέξη zubar, που σήμαινε χαλκός, ή τη λέξη kubar, που σήμαινε ορείχαλκος, αφού μάλιστα κατά την αρχαιότητα η Κύπρος ήταν γνωστή για την παραγωγή και εμπορία του χαλκού της, που ήταν άφθονος στο νησί.

Ο Κυριάκος Χατζηιωάννου συνδέει επίσης την ονομασία Κύπρος με το χαλκό του νησιού την θεωρεί όμως πιθανώς ετεοκυπριακή λέξη:... Η νήσος, γράφει, ήταν πολύ γνωστή στους φιλοπόλεμους Αχαιούς όχι για τη χεννά της παρά για τον χαλκό της και επομένως αυτοί σαν νήσο του χαλκού θα τη γνώριζαν κι όχι σαν νήσο της χεννάς. Μ' αυτό το μέταλλο ταυτίστηκε η νήσος, το οποίο πιθανότατα στη γλώσσα των Ετεοκυπρίων θα λεγόταν κύπρος ή κάτι τέτοιο και απ' αυτό ονομάστηκε Κύπρος κατά το σχήμα συνεκδοχής, στη νήσο υπάρχει κύπρος = χαλκός, άρα η νήσος είναι Κύπρος...

Μπορούμε, δηλαδή, να θεωρήσουμε ότι εξ' αιτίας του χαλκού, του σημαντικότατου αυτού προϊόντος των σπλάχνων της κυπριακής γης κατά την αρχαιότητα το νησί ονομάστηκε Κύπρος δηλαδή χάλκινη .

Διάφορες άλλες παλαιές ερμηνείες, ότι το νησί πήρε τη ονομασία Κύπρος από μια πόλη που λεγόταν Κύπρος ή απ' την επωνυμία Κύπρις της Αφροδίτης, δεν ευσταθούν, επειδή δεν έχουμε αποδείξεις για ύπαρξη αρχαίας πόλης Κύπρου κι επειδή η Αφροδίτη ονομάστηκε κύπρις από την Κύπρο και όχι αντίστροφα

ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΡΑΦΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Σχετικά με ένα  λογόγραμμα

Το λογόγραμμα του ΕΣΔΔ 2010 είναι εμπνευσμένο από την αρχαία ιστορία της Κύπρου. Ο σχεδιασμός του λογογράμματος έγινε με τη συλλογική προσπάθεια του Παναγιώτη Νεοφύτου, Αρετής Παπαναστασίου και Πάνου Χρυσάνθη.Η φιγούρα του πτηνού είναι χαρακτηριστική διχρωματικών πήλινων βάζων που κατασκευάζονταν στην Κύπρο κατά την εποχή του σιδήρου (1200-1000 π.Χ.). Το αυθεντικό βάζο από το οποίο προέρχεται το πτηνό φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία:

Η πρώτη γραμμή συμβόλων που αναγράφεται στο λογόγραμμα προέρχεται από την αρχαία Κυπρο-Μινωική γραφή, η οποία χρησιμοποιόταν στην Κύπρο περίπου από το 1500 π.Χ. μέχρι το 300 π.Χ. Η γραφή αυτή είναι παρόμοια με την Γραμμική Α. Η δεύτερη γραμμή συμβόλων είναι αριθμοί στο ακροφωνικό σύστημα, οι οποίοι χρησιμοποιούνταν κατά την πρώτη χιλιετία π.Χ. σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.

Σας παραθέτουμε συνδέσμους με τις σχετικές πληροφορίες για την αποκρυπτογράφηση των συμβόλων:
Κυπρο-Μινωική Γραφή: http://www.ancientscripts.com/cypriot.html
Ακροφωνικό σύστημα αριθμών: http://www-history.mcs.st-and.ac.uk/HistTopics/Greek_numbers.html

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΚΤΥΟ 2010μ.Χ.