Θεογονία Hσιόδου - Γενεαλογικό δέντρο Θεών.Τις Ελληνικές θεότητες συναντούμε σε όλα τα αρχαία και νεώτερα κείμενα, όπως του Ησίοδου, του Όμηρου, του Απολλώνιου του Ρόδιου κλπ. Όμως κατ’ εξοχήν σε ποίημα, μόνο ο Ησίοδος έγραψε για τη θεογονία πλήρως και απ’ ότι γνωρίζω μόνο ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, σε κείμενο.
Εκτός από τα θεογονικά ποιήματα που κυκλοφορούσαν με το όνομα του
Ορφέα γνωρίζουμε από σκόρπιες πληροφορίες στα αρχαία κείμενα ότι ήδη από τον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ. υπήρχαν και άλλες θεογονίες που αποδίδονταν σε μυθικά ή και ιστορικά πρόσωπα. Με βάση τα αποσπάσματα που διαθέτουμε γι’ αυτές μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν είχαν άμεση εξάρτηση από τη Θεογονία του Ησιόδου, αλλά ότι αντιπροσώπευαν διαφορετικές πραγματώσεις του ίδιου παραδοσιακού ποιητικού είδους. Ποιητικές Θεογονίες αποδίδονταν, εκτός από τον Ορφέα και το Μουσαίο, στον Αριστέα και τον Επιμενίδη. Θεογονίες σε πεζό λόγο στον Άβαρη και τον Φερεκύδη. Κοσμογονίες στο Αίνο και τον Θάμυρη.
Στοιχεία αναφερόμενα στη Θεογονία του Ησιόδου:Ο τίτλος του έργου καθιερώθηκε μάλλον από τους αλεξανδρινούς φιλολόγους. Ο Ηρόδοτος κάνει για τη θεογονίην που έφτιαξαν ο Όμηρος και ο Ησίοδος για λογαριασμό των Ελλήνων.
Τα βασικά μέρη του ποιήματος όπως μας σώζεται, είναι τα ακόλουθα:1-115 : Προοίμιο το οποίο διακρίνεται σε δύο μικρότερες ενότητες:
ύμνος στις Μούσες, 1-103.
επίκληση στις Μούσες, 104-115.
116-962 : Θεογονία και Κοσμογονία. Διακρίνεται στις εξής υποενότητες,
1. οι πρώτες τέσσερις υπάρξεις (Χάος, Γαία, Έρως, Τάρταρος), 116-122.
2. η 1η θεϊκή γενιά, 123-210: α) τα τέκνα του Χάους και τα τέκνα τους, 123-125, β) τα παιδιά της Γης με παρθενογένεση και με τον Ουρανό, 126-153, γ) η πρώτη πράξη της θεϊκής διαδοχής (ευνουχισμός του Ουρανού και γέννηση της Αφροδίτης), 154-210.