Βαλσαμόλαδο-Το Ίαμα Των Μανιατών
Το Βάλσαμο είναι ένα θαμνώδες φυτό με έντονα κίτρινα άνθη. Το συναντούμε διάσπαρτο σε πολλά μέρη της Μάνης αλλά και του υπόλοιπου Ελλαδικού χώρου.
Είναι γνωστό για τις θεραπευτικές ιδιότητες του εδώ και 2500 χρόνια και οι χρήσεις του είναι πολλές.
Ο Ιπποκράτης, ο Διοσκουρίδης και ο Γαληνός το χρησιμοποιούσαν ώς αναλγητικό, επουλωτικό, αντιπυρετικό, αντιδιαρροϊκό, εμμηναγωγό και διουρητικό.
Άλλη γνωστή ονομασία του φυτού κατα την αρχαιότητα ήταν Υπερικόν το διάτρητον. Το υπερικόν ετυμολογικά προέρχεται απο το υπέρ+εικών δηλαδή το φυτό που είναι υπεράνω της εικόνας (της
πραγματικότητας δηλ. το υπερφυσικό). Υπήρχε η αντίληψη ότι έδιωχνε τα υπερφυσικά όντα (δαίμονες,πνεύματα κτλ.). Το διάτρητο οφείλεται στις πολλές κηλίδες στα φύλλα του, που το κάνει να μοιάζει τρύπιο.
Η κόκκινη ουσία που εκρίνεται απο τους στήμονες του φυτού, χρησιμοποιούταν κατα το παρελθόν, ως πρώτη ύλη για το χρωματισμό μάλλινων και μεταξωτών νημάτων.
Οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν και βότανο της λιακάδας γιατί επιδρούσε θετικά στα μελαγχολικά άτομα.
Οι Μανιάτες το εκτιμούν ιδιαίτερα και φτιάχνουν απο το φυτό το γνωστό βαλσαμόλαδο.
Το βαλσαμόλαδο ήταν το γιατρικό των πολεμιστών της Αρχαίας Σπάρτης, το οποίο το χρησιμοποιούσαν μετά τις μάχες, για να επουλώσουν τις πληγές απο τα ξίφη των εχθρών τους. Για αυτό το λόγο είναι γνωστό και ώς Σπαθόχορτο.
Σήμερα δεν υπάρχει σπίτι στη Μάνη που να μην έχει αποθηκευμένο κάπου ένα μπουκαλάκι Βαλσαμόλαδο.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
- Το Βαλσαμόχορτο (σπαθόχορτο) συλλέγεται στα τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου, όταν είναι στην μέγιστη ανθοφορία του.
- Όταν συλλέξουμε αρκετά κλωνάρια απο το φυτό, τότε με ένα ψαλίδι κόβουμε και συγκεντρώνουμε τα άνθη του φυτού.
- Πέρνουμε τα άνθη που έχουμε μαζέψει και τα τοποθετούμε με προσοχή χωρίς να τα συμπιέσουμε, σε ένα γυάλινο βάζο. Εάν τα πιέσουμε μέσα στο βάζο τότε θα τρέξουν οι χυμοί των ανθών και δεν θα μπορέσουμε να κρατήσουμε τις φαρμακευτικές ιδιότητες του βοτάνου.
- Μόλις το βάζο γεμίσει με τα άνθη τότε χύνουμε μέσα στο βάζο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο έως ότου καλυφθούν όλα τα άνθη.
- Το τοποθετούμε σε σημείο ‘οπου θα το χτυπάει ο ήλιος και το αφήνουμε εκεί για περίπου 30 μέρες. Κάθε βδομάδα ανακινείται λίγο το βάζο. Το βαλσαμόλαδο όταν θα είναι έτοιμο θα έχει εγκαταλείψει το κίτρινο χρώμα που είχε στην αρχή και θα έχει πάρει ένα χαρακτηριστικό βυσσινί χρώμα.
- Παίρνουμε το βάζο, στραγγίζουμε και τοποθετούμε το καθαρό βαλσαμόλαδο πλέον, σε μικρά σκούρα γυάλινα μπουκάλια και τα φυλάμε σε σκιερό δροσερό μέρος.
- Μην πιέζεται τα άνθη μέσα στο δοχείο κατα το γεμισμά του
- Το πιο σημαντικό είναι να χρησιμοποιήσετε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο για το γέμισμα του δοχείου. Υπάρχουν κάποιοι, κυρίως στο εξωτερικό,οι οποίοι χρησιμοποιούν απλό λάδι ή σπορέλαια άλλα δεν βοηθούν στην ανάδειξη των θεραπευτικών ιδιοτήτων του βοτάνου.
- Μην αποθηκεύσετε το βαλσαμόλαδο σε πλαστικό μπουκάλι γιατί έχει την ιδιότητα να τραβάει τις βλαβερές χημικές ουσίες του πλαστικού. Το γυαλί είναι εξαιρετικό υλικό για την αποθηκευσή του αφού δεν το αλλοιώνει και το συντηρεί για αρκετό καιρό.
